Moeite met het verwerken van prikkels

De filterfunctie van de hersenen kan verstoord zijn. Dit komt doordat de uitlopers (axonen) van de hersencellen de informatie (tijdelijk) vertraagd doorgeven. Dit herstelt zich meestal vanzelf, maar kan veel klachten geven.

Als de hersenen prikkels niet goed filteren, wordt gesproken van sensore integratie (SI-) problematiek. SI-problemen kunnen voorkomen in relatie tot alle zintuigen: zien, horen, ruiken, proeven, voelen. Meestal staan na een licht hoofdtrauma SI-problemen in het zien en horen op de voorgrond; licht, bewegende beelden en/of (plotseling) geluid leiden tot toename van klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, een gespannen gevoel.

Overprikkeling en onderprikkeling

Prikkels kunnen zowel te hard waargenomen worden (overprikkeling) als te zacht (onderprikkeling). Voorbeelden van overprikkeling zijn: toename van klachten in drukke, lawaaierige ruimtes of bijvoorbeeld daglicht niet goed kunnen verdragen. Een voorbeeld van onderprikkeling is: een ‘zweverig’ gevoel ervaren.

Van belang is onderscheid te maken in externe prikkels (vanuit de zintuigen) en interne prikkels (stress, paniek, angst etc.). Deze prikkels kunnen elkaar versterken, maar hebben vaak een andere aanpak nodig.

Prikkelbaarheid

Klachten van verstoorde prikkelverwerking gaan vaak samen met prikkelbaarheid; diegene wordt makkelijk boos of emotioneel. Het brein loopt als het ware over.

Gedoseerde opbouw verbetert de prikkelverwerking

Het is belangrijk om te weten dat (te) veel dempen van prikkels, zoals licht (m.b.v. een zonnebril) of geluid (m.b.v. oordopjes) uiteindelijk kan leiden tot toename van gevoeligheid voor die prikkels. Het advies is dan ook om prikkels hooguit tijdelijk/kortdurend te dempen en vervolgens te proberen prikkels gedoseerd op te bouwen:

Adviezen bij prikkelverwerkingsproblemen:

Bouw prikkels gedoseerd op en vermijd deze niet (teveel):

  • Bv. op een rustige dag (thuis) wat muziek opzetten om geluid beter te leren verdragen.
  • Bv. de lampen in huis op een rustige dag bewust aandoen om aan lichtprikkels te wennen.
  • Alleen tijdelijk en kortdurend dempen als er teveel prikkels zijn:
  • Bv. oordopjes bij zeer hinderlijk achtergrondgeluid, o.a. op het werk.
  • Bv. een zonnebril dragen bij hinderlijk (TL-) licht of licht dimmen.

Lees meer: